کربنات کلسیم یکی از کانی های اصلی تشکیل دهنده پوسته زمین است. تشکیل سنگ کربنات کلسیم در محیط های دریایی انجام می شود. اجزای بدن مرده موجودات دریایی همچون آبزیان، مرجان ها و ریف ها به مرور زمان فرسوده می شود. پس از فرسوده شدن، اجزای بدن روی هم انباشته و رسوب می شوند. پس از طی میلیون ها سال، این انباشته شدن بسیار بیشتر می شود، تا جایی که به یک سنگ تبدیل می گردد. از آنجایی که سنگ از چندین لایه فشرده تشکیل شده است، سنگ رسوبی نام دارد. کربنات کلسیم هم نوعی سنگ رسوبی است.
طبقه بندی
این کانی در سه دسته طبقه بندی می شود:
صنعتی
ساختاری
تولیدی
هر سه دسته بندی، در صنایع مختلف به طور گسترده در زندگی انسان کاربرد دارد. از ساخت و ساز گرفته تا مواد غذایی. همچنین در ساخت مواد و محصولات دیگر هم کاربرد دارد. کربنات کلسیم ماده ای است که که از هزاران سال پیش در اختیار انسان قرار داده شده است.
اما در گذشته به دلیل عدم آگاهی، ابزار و شرایط، فرآوری و استفاده از کربنات کلسیم انجام نمی شد. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، کربنات کلسیم هایی با خواص بالا تولید و عرضه می گردد که در بسیاری از صنایع استفاده می شوند.
ساختار های متفاوت کربنات کلسیم
کربنات کلسیم ساختاری
کربنات کلسیم ها از نظر ساختار به سه گروه کلسیت، آراگونیت و دولومیت تقسیم بندی می شود.
کلسیت (Calcite)
پایدار ترین ساختار پلی مورف کربنات کلسیم، به کلسیت ها تعلق دارد. پایداری آن ها با سختی برابر سه مرتبط می باشد. کلسیت ها در رنگ های زرد، خاکستری و سفید وجود دارند. ساختمان آن ها بی رنگ و کریستالی است.
ساختار های کریستالی کلسیت، در انواع متفاوتی وجود دارد. در واقع هشتصد نوع از این ساختار ها شناسایی شده است. معروف ترین و رایج ترین نوع این کریستال ها که مورد استفاده قرار می گیرد، اسکالنوهدرال است که به صورت یک شش ضلعی می باشد.
آراگونیت
یکی دیگر از ساختار های کربنات کلسیم، آراگونیت می باشد. نام این کانی به کشور بسیاری از افراد خورده است و در واقع می توان گفت کانیی مشهور محسوب می شود. نامگذاری آراگونیت در سال ۱۷۹۷ در اسپانیا انجام شد. این ماده بر عکس کلسیت، از لحاظ ترمودینامیکی حالت ناپایدار دارد. از این رو با گذشت سال های زیادی (میلیون ها سال) به کلسیت تبدیل می شود.
کاربرد آراگونیت
ساخت ریف و تنظیم پی اچ آب آکواریوم از کاربرد های آراگونیت می باشد.
در فاضلاب، آلاینده های بسیاری از جمله سرب، کوبالت و روی وجود دارند. برای از بین بردن و حذف این آلاینده ها، آراگونیت کاربرد اساسی دارد.
کربنات کلسیم صنعتی
کربنات کلسیم ها از نظر کابرد در صنعت به چهار دسته سنگ آهک، گچ، سنگ مرمر، تراورتن تقسیم بندی می شوند.
سنگ آهک (limestone)
سنگ آهک، جزء سنگ های صنعتی و رسوبی معروف می باشد. در میان انواع کربنات کلسیم ها، سنگ آهک کارایی بیشتری دارد. سنگ های آهکی ناخالصی هایی از جمله سیلیس، چخماخ، یشم و غیره را شامل می شوند. با خواص و ویژگی های بسیار بالایی که دارند، با دریافت گرما و حرارت، مواد شیمیایی مختلفی تولید می نمایند.
کاربرد سنگ آهک
سنگ آهک ماده اصلی در ساخت و ساز محسوب می شود.
در صنایع تولید رنگ و مواد پلیمری، سنگ آهک نقش اساسی ایفا می کند.
سنگ آهک با صنعت کاغذ سازی نیز مرتبط می باشد.
لاستیک ماشین ها عمدتا از سنگ آهک تشکیل شده به همین دلیل استحکام و مقاومت بالا دارد.
با خاصیت تمیز کنندگی خود در ساخت خمیر دندان نیز کاربرد دارد.
در مکان های که دام و طیور پرورش داده می شوند، به عنوان ضد عفونی کننده از سنگ آهک استفاده می شود.
گچ (Chalk)
انواع کربنات کلسیم ها ماده ای سخت هستند و مقاومت بالا دارند، در حالی که گچ بسیار نرم و متخلخل است. گچ در واقع از ترکیب سنگ آهک و کلسیت تشکیل می شود و رنگ سفید دارد. احتمال وجود اسپیکول های اسفنجی و سایر ارگانیسم های سیلیسی در گچ است. همچنین در ساختار آن از رس استفاده شده است. در واقع دلیل نرم بودن آن، خاک رس است.
کاربرد گچ
گچ های تخته سیاهی که اکثرا در مدارس استفاده می شود، از گچ تشکیل شده است. به همین دلیل بسیار نرم هستند.
ملات ها نیز از دیگر مواردی هستند که گچ در تشکیلشان نقش دارد.
در کشاورزی هم از گچ استفاده می شود.
سنگ مرمر (Marble)
مرمریت نوع سنگ دگرگونی است. از بازسازی سنگ های کلسیت و دولومیت، سنگ مرمر ایجاد می شود که در مجسمه سازی استفاده می شود.
تراورتن (travertine)
تراورتن اکثرا به فیبروس و کنستانزه تولید می شوند و در رنگ های کرم، برنز و سفید وجود دارند. این سنگ به عنوان یک سنگ زیبا در نمای ساختمان استفاده می شود.
نتیجه گیری
کربنات کلسیم به عنوان یک ماده معدنی کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف دارد. از این رو شناخت با اشکال و انواع متفاوت آن بسیار سودمند واقع می شود. در این مقاله انواع سنگ های کربنات کلسیم را مورد بررسی قرار دادیم. امیدواریم این نوشتار برای شما مفید واقع شده باشد.
فروش سیلیس
شرکت آذرین پودر الماس همدان افتخار دارد که توانسته است، بخش عمده ای از فروش این محصول را، چه در داخل کشور و چه کشورهای مجاور و همسایه بر عهده گیرد. مشاوره و راهنمائی در خرید محصول، تولید و فروش مواد معدنی (سیلیس ،کربنات کلسیم، دولومیت، فلدسپات) از عمده فعالیت های این شرکت می باشد. برای خرید سیلیس و سایر محصولات و مواد معدنی این شرکت با کارشناسان ما تماس بگیرید و یا از طریق فرم خرید سفارش خرید خود را ثبت نمائید َتولید و فروش سیلیسدرجه یک و با کیفیت دارای مراحل زیادی بوده و باید فرآیند تولید آن توسط شرکتها به خوبی انجام شود. اهمیت بروزرسانی دستگاههای موردنیاز جهت تولید این ماده معدنی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.